Postępowanie egzekucyjne to proces, w którym komornik sądowy podejmuje działania w celu odzyskania należności na rzecz wierzyciela na podstawie tytułu wykonawczego, najczęściej prawomocnego nakazu zapłaty. Rozpoczyna się, gdy wierzyciel złoży wniosek o egzekucję, a komornik otrzyma dokument potwierdzający dług, czyli tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności. Nakaz zapłaty to jedno z najczęstszych orzeczeń sądowych, które staje się podstawą egzekucji, jeśli dłużnik nie wniesie sprzeciwu w terminie 14 dni od jego doręczenia lub gdy sprzeciw zostanie odrzucony. Celem tego artykułu jest wsparcie dłużników w zrozumieniu postępowania egzekucyjnego oraz wskazanie, jak podejmować świadome działania, aby zminimalizować jego skutki lub nawet uniknąć zapłaty, jeśli nakaz zapłaty nie jest prawomocny.

 

 

Komornik sądowy działa na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego i ma szerokie uprawnienia, ale podlega też określonym ograniczeniom.

 

Co może zrobić komornik:

• Zajęcie wynagrodzenia, rachunków bankowych, emerytur, rent – komornik może zająć część wynagrodzenia za pracę, świadczenia emerytalne lub rentowe oraz środki na koncie bankowym.
• Zajęcie i sprzedaż ruchomości – komornik może zająć przedmioty należące do dłużnika, takie jak samochód, sprzęt AGD czy elektronika, a następnie sprzedać je na licytacji.
• Zajęcie i licytacja nieruchomości – w przypadku dużych długów komornik może zająć nieruchomość (np. mieszkanie, dom) i przeprowadzić jej licytację.
• Wejście do mieszkania dłużnika – komornik ma prawo wejść do mieszkania w celu sporządzenia spisu majątku, zwykle w obecności świadków.

Ograniczenia działań komornika:

• Kwota wolna od zajęcia – komornik nie może zająć całego wynagrodzenia ani świadczeń. W 2025 roku kwota wolna od zajęcia wynosi równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę (obecnie ok. 4300 zł netto miesięcznie) oraz niektórych świadczeń socjalnych, np. 500+.
• Zakaz zajmowania przedmiotów niezbędnych do życia – komornik nie może zająć podstawowych przedmiotów, takich jak łóżko, lodówka, kuchenka czy ubrania codziennego użytku.
• Procedury, których komornik musi przestrzegać – komornik ma obowiązek doręczyć dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji i informować o podejmowanych działaniach.

 

Dłużnik nie jest bezbronny w starciu z komornikiem. Dłużnik maswoje prawa, do którycvh zaliczyć trzeba:

• Prawo do informacji – masz prawo otrzymać zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, wgląd do akt sprawy i informacji o podejmowanych przez komornika działaniach. Masz też prawo na każym etapie egzekucji żądać od komornika udzielenia informacji na temat prowadzonego postepowania egzekucyjnego, w tym o podstawie egzekucji, czyli najczęściej nakazie zapłaty (jaki sąd wydał nakaz zapłaty, w jakiej dacie został wydany nakaz zapłaty, oraz pod jaką sądową sygnaturą został wydany nakaz zapłaty).
• Skarga na działania komornika – jeśli komornik działa niezgodnie z prawem (np. zajmuje kwotę wolną od egzekucji), możesz złożyć skargę do sądu w terminie 7 dni od danej czynności.
• Wniosek o rozłożenie długu na raty lub zawieszenie egzekucji – możesz negocjować z wierzycielem lub złożyć wniosek do sądu o rozłożenie spłaty na raty, co może wstrzymać egzekucję.

 

 

Najważniejszym krokiem dla dłużnika jest weryfikacja tytułu wykonawczego, czyli dokumentu, na podstawie którego komornik prowadzi egzekucję – najczęściej jest to nakaz zapłaty opatrzony klauzulą wykonalności. Dlaczego to takie istotne? Z różnych powodów nakaz zapłaty może nie być prawomocny, co otwiera drogę do uniknięcia egzekucji lub powrotu sprawy do sądu.

Dlaczego nakaz zapłaty może nie być prawomocny? Z doświadczeń opisanych na blogu mamnakaz.pl, wynika, że wielu dłużników dowiaduje się o egzekucji dopiero od komornika, ponieważ nie odebrali nakazu zapłaty. Często zdarza się to osobom, które przebywały za granicą – np. dłużnik wyjechał do pracy w Niemczech, a nakaz zapłaty został wysłany na adres w Polsce, gdzie nikt go nie odebrał. W efekcie termin na wniesienie sprzeciwu minął, ale można ze sprawą wrócić do sądu, jeśli wykaże się, że dłużnik w chwili doręczania nakazu zapłaty mieszkał pod innym adresem.

Przykład z życia: Pan Jan wyjechał na kilka lat do pracy w Holandii. Po powrocie dowiedział się, że komornik zajął jego konto bankowe z powodu niespłaconego kredytu. Okazało się, że w międzyczasie został wydany nakaz zapłaty, który następnie został wysłany na adres w Polsce, pod którym pan Jan nie mieszkał. Z pomocą prawnika Pan Jan ustalił szczegóły dotyczące doręczenia oraz uprawdopodobnił, że nie mieszkał w Polsce w chwili doręczania nakazu zapłaty. Nakaz został uchylony, a następnie powództwo zostało oddalone. Sprawa egzekucyjna prowadzona przez Komornika musiała zostać umorzona. Pan Jan nie zapłacił nic.

 

Co zrobić?

 

W niektórych przypadkach, nawet jeśli nakaz zapłaty jest prawomocny, istnieją podstawy do jego podważenia. Szczególnie dotyczy to spraw związanych z kredytami frankowymi, klauzulami WIBOR, oraz innymi klauzulami abuzywnymi zawartymi w kredytowych wzorcach umownych. W takich sytuacjach możliwe jest uchylenie wykonalności tytułu wykonawczego przez sąd nadzorujący egzekucję. Postępowania tego rodzaju póki co należy uznać za eksperymentalne, ale na gruncie orzecznictwa TSUE ta ścieżka postępowania powinna wkrótce zostać usankcjonowania polskim orzecznictwem.

 

Jeśli masz pewność, że nakaz zapłaty jest prawomocny, nadal masz kilka opcji, aby zminimalizować skutki egzekucji:

 

 

Postępowanie egzekucyjne to trudny proces, ale nie jesteś w nim bezbronny. Kluczowe jest szybkie działanie: zweryfikuj prawomocność nakazu zapłaty, sprawdź dokumenty i skonsultuj się z prawnikiem, aby ocenić, czy możesz podważyć egzekucję. Jeśli nakaz jest prawomocny, negocjuj ugodę, monitoruj finanse i korzystaj z przysługujących Ci praw, takich jak skarga na komornika czy wniosek o raty. Ignorowanie problemu tylko pogorszy sytuację, dlatego działaj niezwłocznie.

Jeśli potrzebujesz profesjonalnej pomocy, skorzystaj z usług prawników z serwisu mamnakaz.pl. Doświadczeni specjaliści pomogą Ci przeanalizować Twoją sprawę, podważyć nieuzasadniony nakaz zapłaty lub wynegocjować korzystne warunki spłaty. Nie zwlekaj – każdy dzień może być kluczowy w walce z długiem.