W dzisiejszym artykule przedstawię czym jest umowa cesji często zawierana pomiędzy funduszami typu FIZ NFW (Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności). Umowę przybliżę z perspektywy dłużnika, dowiemy się zatem nie tylko jakie cechy i skutki prawne wywołuje umowa cesji, ale także co powinien zrobić dłużnik po cesji długu na fundusz wierzytelności.
Przykład:
rok 2009 - nasz klient zawarł umowę kredytu mieszkaniowego w PLN ze zmienną stopą procentową opartą o wskaźnik WIBOR. Zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka na mieszkaniu;
rok 2014 - klient wpadł w problemy finansowe i zaczął nieregularnie spłacać zobowiązanie z umowy kredytu mieszkaniowego;
rok 2017 – klient zawarł ugodę z wierzycielem;
rok 2023 – cesja wierzytelności, wierzytelnośc kupuje Monton Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności i wpisuje się jako wierzyciel hipoteczny do księgi wieczystej nieruchomości.
Sytuacją typową jest to, że umowa kredytu, w tym również kredytu konsumenckiego zabezpieczana jest wpisem do księgi wieczystej nieruchomości, niekoniecznie nieruchomości finansowanej z kredytu.
Co się dzieje po wypowiedzeniu kredytu?
Po tym, jak kredytobiorca przestanie realizować swoje obowiązki umowne, czyli mówiąc wprost, przestanie płacić raty kredytu, Bank pow wypowiedzeniu umowy kredytu może dochodzić spłaty całości zobowiązania kredytowego nadal we własnym imieniu, a może skorzystać ze swojego uprawnienia i sprzedać przysługującą mu wierzytelność zupełnie nowemu, zewnętrznemu podmiotowi. Może to się stać w dowolnym momencie: przed uzyskaniem nakazu zapłaty obejmującego wierzytelność (wtedy na nakazie zapłaty jako wierzyciel wskazany jest już fundusz) lub po jego uzyskaniu (wtedy nakaz zapłaty wydawany jest jeszcze na rzecz banku).
Co robi Bank z niespłaconymi ratami kredytu?
Zatem, jeśli zapytamy co grozi za niespłacanie pożyczki w banku, to odpowiedzią jest: windykacja, w tym także sądowa obejmująca nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym lub nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Jednak istotne jest także to, że niespłacany kredyt bank ostatecznie sprzeda funduszowi wierzytelności takiemu jak Monton FIZ NFS czy Lumen Profit FIZ NFS.
Na jakie pytania powinniśmy odpowiedzieć mówiąc o cesji wierzytelności, albo potocznie cesji długu, omawiając sprawę z perspektywy dłużnika banku, a potem dłużnika funduszu wierzytelności. Lista pytań:
Na czym polega cesja wierzytelności?
Czy cesja wymaga zgody dłużnika?
Kto informuje dłużnika o cesji?
Co dzieje się z wpisem hipoteki po cesji?
Co daje cesja?
Co powinien zrobić dłużnik po zawiadomieniu go o cesji?
No to po kolei:
Na czym polega cesja wierzytelności?
Cesja wierzytelności to umowa, na podstawie której bank przekazuje uprawnienia do danej wierzytelności innemu podmiotowi, zwykle profesjonalnemu podmiotowi obracającemu wielkiimi ilościami wierzytelności. Takie podmioty działają na rynku najczęściej w formie funduszu wierzytelności (Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności).
Kto to cedent i cesjonariusz?
Cedent i cesjonariusz to strony umowy cesji. Cedent to ten, który w umowie cesji decyduje się pozbyć prawa do wierzytelności lub całego pakietu wierzytelności, a cesjonariusz, to ten, kto dana wierzytelność nabywa od cedenta.
Czy cesja wymaga zgody dłużnika?
Jak wynika z treści art. 509 kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.. Zatem, zasadniczo, zgoda dłużnika na cesję nie jest wymagana do skutecznego przeniesienia wierzytelności na nowy podmiot. Zgoda na cesję będzie potrzebna tylko wtedy, gdy dłużnikowi zastrzeżono takie uprawnienie w umowie, np. umowie kredytu, ale raczej nie ma praktyki rynkowej, aby w bankowych wzorcach umownych takie zastrzeżenia się pojawiały.
Kto informuje dłużnika o cesji?
Jak wynika z treści art. 510 kodeksu cywilnego dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. A zatem nie ma obowiązku po stronie wierzyciela do poinformowania dłużnika o dokonanej cesji wierzytelności. Cedent jednak powinien poinformować dłużnika o cesji, ponieważ dopóki tego nie zrobi, dłużnik będzie mógł spłacić dług jemu, pomijając nowego wierzyciela (cesjonariusza). Zasadniczo zatem najbardziej zależeć na poinformowaniu dłużnika o cesji powinno właśnie nowemu wierzycielowi, ale tylko informacja pochodząca od dotychczasowego wierzyciela obliguje dłużnika do zmiany sposobu spłaty długu i dalsze jego regulowanie na rzecz cesjonariusza.
Co dzieje się z wpisem hipoteki po cesji?
Jak wynika z treści art. 79 ustawy o księgach wieczystych i hipotece co do zasady, w razie cesji wierzytelności hipotecznej na nabywcę przechodzi także hipoteka, przy czym do przelewu wierzytelności hipotecznej niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Jednocześnie, hipoteka nie może być przeniesiona bez wierzytelności, którą zabezpiecza. Prowadzi to do tego, że w razie cesji wierzytelności z kredytu, zmianie ulegnie także wpis w księdze wieczystej nieruchomości, czyli, że cesjonariusz wpisze się w hipotece w miejsce cedenta. Podstawą wpisu będzie cały czas wydany uprzednio nakaz zapłaty, oraz umowa cesji wierzytelności hipotecznej. Cesja wierzytelnościz abezpieczonej hipoteką powinna być zawarta w formie co najmniej pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym.
Co daje cesja?
Bank zyskuje na cesji płynność finansową, oraz pozbywa się konieczności samodzielnego prowadzenia windykacji (koszty związane z prowadzeniem działu windykacji, wynajmowania kancelarii prawnej do obsługi spraw sądowych itp.).
Zyskuje też Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności (Monton, Lumen i inne) , który kupił wierzytelność. Zasadniczo bowiem tego typu podmioty powstają po to, żeby skupować z rynku wierzytelności, specjalizują się w obrocie wierzytelnościami, oraz w dochodzeniu wierzytelności. Skup wierzytelności jest zatem kluczowym elementem ich biznesu. Kupują duże pakiety długów, za które płaca znacznie mniej niż ich wartość nominalna. Dzięki standaryzacji i upraszczaniu procedur potrafią dochodzić należności od dłużników tanio, wyraźnie taniej niż banki. W razie niepowodzenia w windykacji zakupionych wierzytelności mogą wierzytelności te odsprzedać kolejnym podmiotom, redukując straty własne.
Dłużnik także może zyskać. Tak to prawda, choć wygląda na paradoks, że wszyscy w sytuacji cesji mogą być zadowoleni. Trzeba jednak podkreślić, że dłużnik może odnieść pewną korzyść tylko wtedy, gdy po cesji wierzytelności doprowadzi do zbadania wierzytelności, jej podstaw oraz zasadności pierwotnego zobowiązania, oraz kolejnych cesji wierzytelności.
Co powinien zrobić dłużnik po zawiadomieniu go o cesji?
Po pierwsze nie powinien regulować żadnych wpłat na rzecz dotychczasowego wierzyciela i na dotychczasowe konto bankowe.
Po drugie, powinien ocenić zasadność regulowania zadłużenia na rzecz nowego wierzyciela. Problem może dotyczyć umowy kredytu, czyli samej podstawy pierwotnego zobowiązania, na to nigdy nie jest za późno. Warto ocenić także okoliczności wydania i doręczenia nakazu zapłaty.
Po trzecie zaś, warto także rzeczowo ocenić dokumenty, które zostały złożone przez Fundusz do księgi wieczystej, czyli umowę cesji wierzytelności wraz z załącznikami, takimi jak tabela z zasłoniętymi danymi innych osób i widocznymi danymi dłużnika.
Na koniec warto także ocenić kolejność cesji wierzytelności i kompletność całego „łańcuszka cesji”. W każdej z tych kwestii można czasami doszukać się argumentu, który może przesądzić o uniknięciu zapłaty całego długu na rzecz nabywcy wierzytelności. Dlatego warto przeprowadzić skrupulatne badanie dokumentów i skorzystać w tym zakresie z pomocy prawników specjalizujących się w sprawach długów.
Przykład:
rok 2009 - nasz klient zawarł umowę kredytu mieszkaniowego w PLN ze zmienną stopą procentową opartą o wskaźnik WIBOR. Zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka na mieszkaniu;
rok 2014 - klient wpadł w problemy finansowe i zaczął nieregularnie spłacać zobowiązanie z umowy kredytu mieszkaniowego;
rok 2017 – klient zawarł ugodę z wierzycielem;
rok 2023 – cesja wierzytelności, wierzytelnośc kupuje Monton Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności i wpisuje się jako wierzyciel hipoteczny do księgi wieczystej nieruchomości.
Sytuacją typową jest to, że umowa kredytu, w tym również kredytu konsumenckiego zabezpieczana jest wpisem do księgi wieczystej nieruchomości, niekoniecznie nieruchomości finansowanej z kredytu.
Co się dzieje po wypowiedzeniu kredytu?
Po tym, jak kredytobiorca przestanie realizować swoje obowiązki umowne, czyli mówiąc wprost, przestanie płacić raty kredytu, Bank pow wypowiedzeniu umowy kredytu może dochodzić spłaty całości zobowiązania kredytowego nadal we własnym imieniu, a może skorzystać ze swojego uprawnienia i sprzedać przysługującą mu wierzytelność zupełnie nowemu, zewnętrznemu podmiotowi. Może to się stać w dowolnym momencie: przed uzyskaniem nakazu zapłaty obejmującego wierzytelność (wtedy na nakazie zapłaty jako wierzyciel wskazany jest już fundusz) lub po jego uzyskaniu (wtedy nakaz zapłaty wydawany jest jeszcze na rzecz banku).
Co robi Bank z niespłaconymi ratami kredytu?
Zatem, jeśli zapytamy co grozi za niespłacanie pożyczki w banku, to odpowiedzią jest: windykacja, w tym także sądowa obejmująca nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym lub nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Jednak istotne jest także to, że niespłacany kredyt bank ostatecznie sprzeda funduszowi wierzytelności takiemu jak Monton FIZ NFS czy Lumen Profit FIZ NFS.
Na jakie pytania powinniśmy odpowiedzieć mówiąc o cesji wierzytelności, albo potocznie cesji długu, omawiając sprawę z perspektywy dłużnika banku, a potem dłużnika funduszu wierzytelności. Lista pytań:
Na czym polega cesja wierzytelności?
Czy cesja wymaga zgody dłużnika?
Kto informuje dłużnika o cesji?
Co dzieje się z wpisem hipoteki po cesji?
Co daje cesja?
Co powinien zrobić dłużnik po zawiadomieniu go o cesji?
No to po kolei:
Na czym polega cesja wierzytelności?
Cesja wierzytelności to umowa, na podstawie której bank przekazuje uprawnienia do danej wierzytelności innemu podmiotowi, zwykle profesjonalnemu podmiotowi obracającemu wielkiimi ilościami wierzytelności. Takie podmioty działają na rynku najczęściej w formie funduszu wierzytelności (Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności).
Kto to cedent i cesjonariusz?
Cedent i cesjonariusz to strony umowy cesji. Cedent to ten, który w umowie cesji decyduje się pozbyć prawa do wierzytelności lub całego pakietu wierzytelności, a cesjonariusz, to ten, kto dana wierzytelność nabywa od cedenta.
Czy cesja wymaga zgody dłużnika?
Jak wynika z treści art. 509 kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.. Zatem, zasadniczo, zgoda dłużnika na cesję nie jest wymagana do skutecznego przeniesienia wierzytelności na nowy podmiot. Zgoda na cesję będzie potrzebna tylko wtedy, gdy dłużnikowi zastrzeżono takie uprawnienie w umowie, np. umowie kredytu, ale raczej nie ma praktyki rynkowej, aby w bankowych wzorcach umownych takie zastrzeżenia się pojawiały.
Kto informuje dłużnika o cesji?
Jak wynika z treści art. 510 kodeksu cywilnego dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. A zatem nie ma obowiązku po stronie wierzyciela do poinformowania dłużnika o dokonanej cesji wierzytelności. Cedent jednak powinien poinformować dłużnika o cesji, ponieważ dopóki tego nie zrobi, dłużnik będzie mógł spłacić dług jemu, pomijając nowego wierzyciela (cesjonariusza). Zasadniczo zatem najbardziej zależeć na poinformowaniu dłużnika o cesji powinno właśnie nowemu wierzycielowi, ale tylko informacja pochodząca od dotychczasowego wierzyciela obliguje dłużnika do zmiany sposobu spłaty długu i dalsze jego regulowanie na rzecz cesjonariusza.
Co dzieje się z wpisem hipoteki po cesji?
Jak wynika z treści art. 79 ustawy o księgach wieczystych i hipotece co do zasady, w razie cesji wierzytelności hipotecznej na nabywcę przechodzi także hipoteka, przy czym do przelewu wierzytelności hipotecznej niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Jednocześnie, hipoteka nie może być przeniesiona bez wierzytelności, którą zabezpiecza. Prowadzi to do tego, że w razie cesji wierzytelności z kredytu, zmianie ulegnie także wpis w księdze wieczystej nieruchomości, czyli, że cesjonariusz wpisze się w hipotece w miejsce cedenta. Podstawą wpisu będzie cały czas wydany uprzednio nakaz zapłaty, oraz umowa cesji wierzytelności hipotecznej. Cesja wierzytelnościz abezpieczonej hipoteką powinna być zawarta w formie co najmniej pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym.
Co daje cesja?
Bank zyskuje na cesji płynność finansową, oraz pozbywa się konieczności samodzielnego prowadzenia windykacji (koszty związane z prowadzeniem działu windykacji, wynajmowania kancelarii prawnej do obsługi spraw sądowych itp.).
Zyskuje też Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności (Monton, Lumen i inne) , który kupił wierzytelność. Zasadniczo bowiem tego typu podmioty powstają po to, żeby skupować z rynku wierzytelności, specjalizują się w obrocie wierzytelnościami, oraz w dochodzeniu wierzytelności. Skup wierzytelności jest zatem kluczowym elementem ich biznesu. Kupują duże pakiety długów, za które płaca znacznie mniej niż ich wartość nominalna. Dzięki standaryzacji i upraszczaniu procedur potrafią dochodzić należności od dłużników tanio, wyraźnie taniej niż banki. W razie niepowodzenia w windykacji zakupionych wierzytelności mogą wierzytelności te odsprzedać kolejnym podmiotom, redukując straty własne.
Dłużnik także może zyskać. Tak to prawda, choć wygląda na paradoks, że wszyscy w sytuacji cesji mogą być zadowoleni. Trzeba jednak podkreślić, że dłużnik może odnieść pewną korzyść tylko wtedy, gdy po cesji wierzytelności doprowadzi do zbadania wierzytelności, jej podstaw oraz zasadności pierwotnego zobowiązania, oraz kolejnych cesji wierzytelności.
Co powinien zrobić dłużnik po zawiadomieniu go o cesji?
Po pierwsze nie powinien regulować żadnych wpłat na rzecz dotychczasowego wierzyciela i na dotychczasowe konto bankowe.
Po drugie, powinien ocenić zasadność regulowania zadłużenia na rzecz nowego wierzyciela. Problem może dotyczyć umowy kredytu, czyli samej podstawy pierwotnego zobowiązania, na to nigdy nie jest za późno. Warto ocenić także okoliczności wydania i doręczenia nakazu zapłaty.
Po trzecie zaś, warto także rzeczowo ocenić dokumenty, które zostały złożone przez Fundusz do księgi wieczystej, czyli umowę cesji wierzytelności wraz z załącznikami, takimi jak tabela z zasłoniętymi danymi innych osób i widocznymi danymi dłużnika.
Na koniec warto także ocenić kolejność cesji wierzytelności i kompletność całego „łańcuszka cesji”. W każdej z tych kwestii można czasami doszukać się argumentu, który może przesądzić o uniknięciu zapłaty całego długu na rzecz nabywcy wierzytelności. Dlatego warto przeprowadzić skrupulatne badanie dokumentów i skorzystać w tym zakresie z pomocy prawników specjalizujących się w sprawach długów.
