Często otrzymujemy pytania dotyczące tego kiedy przedawnia się nakaz zapłaty. W tym artykule możliwie najkrócej opiszemy tę kwestię.



Co to jest przedawnienie?

Wyjdziemy od definicji przedawnienia. Przedawnienie to prawna możliwość uchylenia się od zaspokojenia roszczenia po upływie określonego czasu.

Nakaz zapłaty sam w sobie jest źródłem roszczenia. Z nakazu zapłaty wynika roszczenie, które podlega szczególnym zasadom przedawnienia, specyficznym dla wszystkich roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu.

Przepis art. 125 § 1 kodeksu cywilnego w tym zakresie stanowi, że:

"Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat."

Trzeba podkreślić, że terminy przedawnienia uległy skróceniu przed pięciu laty mocą nowelizacji kodeksu cywilnego, która weszła w życie z dniem 9 lipca 2018 roku. Z tego względu do 8 lipca 2018 r. termin przedawnienia roszczeń z nakazu zapłaty wynosił 10 lat, a od 9 lipca 2018 r. termin ten, co do zasady, uległ skróceniu do 6 lat. Ponadto wprowadzono szczególne przepisy w sprawie roszczeń których bieg przedawnienia rozpoczął się przed 9 lipca 2018 roku. Podstawową zasadą jest, że w tych sprawach termin przedawnienia liczy się „od nowa” od dnia wejścia w życie nowelizacji z 2018 roku, czyli od dnia 9 lipca 2018 r. i wynosi 6 lat. Jeśli jednak przy uwzględnieniu dotychczasowych przepisów 10 letni termin przedawnienia miałby upłynąć wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Nieco inaczej sytuacja wygląda w odniesieniu do roszczeń konsumenta wobec przedsiębiorcy powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji. W ich przypadku zastosowanie w okresie przejściowym znajdą przepisy dotychczasowe (10 letni termin przedawnienia jako zasada).

Dodatkowo pod uwagę wziąć trzeba także modyfikację obowiązujących przepisów wynikającą z przepisu art. 118 zd. 2 kc., zgodnie z którym koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Oznacza to zatem, że w rzeczywistości termin przedawnienia roszczenia z nakazu zapłaty zwykle wynosić będzie więcej niż 6 lat, bo zawsze będzie on wydłużony do końca roku kalendarzowego, w którym przypada jego zakończenie.

 

 

Na przykładach:

Przykład 1.

Nakaz zapłaty został wydany z dniem 5 października 2013 roku stał się prawomocny z dniem 5 grudnia 2013 roku. Koniec biegu terminu przedawnienia roszczenia z tego nakazu zapłaty przypada na dzień 31 grudnia 2023 roku, niezależnie od tego, czy nakazem stwierdzono roszczenie konsumenta względem przedsiębiorcy czy roszczenie przedsiębiorcy.


Przykład 2.

Nakaz zapłaty został wydany z dniem 5 października 2015 roku stał się prawomocny z dniem 5 grudnia 2015 roku. Koniec biegu terminu przedawnienia roszczenia z tego nakazu zapłaty przypada na dzień 31 grudnia 2024 roku – jeśli jest to roszczenie przedsiębiorcy.

Gdy w tej samej sytuacji mówilibyśmy o roszczeniu konsumenta względem przedsiębiorcy, to koniec biegu terminu przedawnienia roszczenia z tego nakazu zapłaty przypadłby dopiero na dzień 31 grudnia 2025 roku.





Stan prawny na dzień: 13 listopada 2023 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. 2022.1360);
Ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018.1104)